Adıyaman'da sanatın büyüleyici yüzü

Bilinen en eski aslanlı horoskop Adıyaman’da bulunan Nemrut Dağı’nın batı terasında yer alır. Bu horoskopun önemli özelliği ise üzerinde tasvir edilen ve kum taşına yüksek kabartma tekniği ile resmedilen yıldızların konumudur. 25 bin yılda bir gerçekleşen kozmik olay kum taşına işlenmiş ve aynı hizaya gelen gezegenlerin Helenistik adları da taşa yazılmıştır.

11-08-2024 20:09

11-08-2024 20:12

ADIYAMAN

Aslanın üzerinde 16 ışından oluşan 3 adet yıldız vardır ve bunlar Mars, Merkür ve Jüpiter gezegenlerini temsil etmektedir. “Tarihte bilinen en eski horoskoptur.’’ Yazıtlardan öğrenildiğine göre, M.Ö. 109 yılının 14 Temmuz günü saat 19.37’de Kral Mithridates taç giymiş ve bu an kum taşına resmedilmiştir. Aslanlı horoskopun önümüzdeki 25 bin yıl içinde bir daha görülemeyecek bir canlandırmayı yansıttığı düşünülmektedir. Aslanlı horoskop, 1,75x2,40 metre boyunda ve 0.47 metre kalınlığında bir taş kabartmadır. Sağa doğru yürümekte olan bir aslanı betimler. Aslanın gövdesinde 19 yıldız bulunur ve her yıldız sivri uçlu 8 ışından oluşur. Konumlarındaki küçük değişiklikler dışında, bu yıldızlar Eratostenes’in Ephemeris’inde tasvir ettiği Aslan konstellasyonunu (dizilişini) temsil eder. Aslanın boynunda yeni ayın sembolü hilal bulunmaktadır. Hilalin hemen üstünde Regulus (kral) yıldızı parlamaktadır. İnsanlık tarihi boyunca Regulus yıldızı krallarla özdeşleştirilmiştir. Aslanın üzerinde de her biri 16 ışından oluşan 3 yıldız görülür. Bunlar yıldız değil, Mars, Merkür ve Jüpiter gezegenleridir. Her birinin üst kısmına Yunanca isimleri kazınmıştır. Aslanlı horoskop, adı geçen göksel cisimlerin bir anlık konumlarını tasvir etmektedir. Jüpiter’in yörüngesini tamamlaması için 12, Mars’ın 2 ve Merkür’ün 1 yıla ihtiyacı vardır. Ay ise yörüngesini 1 ayda tamamlar. Bunlar biliniyor ve bunlardan horoskoptaki yavaş gezegenler Jüpiter ve Mars’ın yılı, Merkür’ün ayı, ayın da günü gösterdiği ortaya çıkıyor. Sonuç olarak M.Ö.109 yılının 14 Temmuzundaki dizilişinin seçildiği anlaşılıyor. Bu özel günde Merkür Güneş’ten en uzak konumuna ulaştığı için, yeryüzünden kolaylıkla seçilebiliyordu. Güneşin doğusu ile ayın batısı arasındaki zaman farkı, yaklaşık 17 dakikaydı. Eğer, Ay-Kral yıldızı buluşması dağın tepesinden görülebildiyse bu çok kısa bir süre için, ayın gerçek yerel saatle 19.37’de batmasından hemen önce olmalıdır. Yani, yıldız ve gezegenlerin Aslanlı horoskopta betimlenmiş konumlarını almalarından sadece birkaç dakika önce. Bu özel ve istisnai fenomen sadece dizilişinin oluştuğu tarihi değil, aynı zamanda kesin saati de 19.37 olarak hesaplamamıza imkan veriyor ki, bu müthiş şaşırtıcıdır. Bu özel tarih, çok önceden belirlenmiş ve taç giyme töreni için uygun bulunmuştur. Mithridates, taç giydiği günün anısına Aslanlı horoskopu ve tanrıların selamlamasını betimleyen kabartmaları yaptırmıştır.